Medeniyetlerin beşiği İznik, Dünya Mirası olma yolunda
Tarihi MÖ 4`üncü yüzyıla kadar uzanan, Bitinya, Roma, Selçuklu ve Osmanlı uygarlıklarına ev sahipliği yapan İznik ilçesinin, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Kültür Mirası Listesine dahil edilmesi amacıyla çalışma başlatıldı. Roma döneminde inşa edilmesine rağmen hala ayakta kalan sur duvarları, tiyatro kalıntıları, nekropol sahası ve yer altı mezarlarının, bu zenginliğin en güzel göstergesi olduğu bildirildi.
İznik Belediyesi öncülüğünde Bursa Valiliği ve İznik Kaymakamlığının desteği,
Uludağ Üniversitesi (UÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof.
Dr. Mustafa Şahin'in koordinatörlüğü ve aynı fakültenin Tarih Bölümünden Yrd.
Doç. Dr. Şahin Kılıç'ın katılımıyla ilçenin tarihi, kültürel ve arkeolojik
zenginliklerinin dünya mirasına kazandırılması amacıyla hazırlanan proje, Kültür
ve Turizm Bakanlığı UNESCO Türkiye Milli Komisyonuna sunulacak.
Prof. Dr. Şahin, yaptığı açıklamada, İznik'in ilk resmi kuruluşunun, Bitinya
Krallığı döneminde MÖ 4. yüzyıl olduğunu ancak çevredeki kalıntılarda
gerçekleştirilen araştırmaların, ilçenin geçmişinin MÖ 8. yüzyıla kadar gitmesi
gerektirdiğini ortaya koyduğunu söyledi.
Bitinya, Roma, Selçuklu ve Osmanlı uygarlıklarına ait arkeolojik kalıntıların,
ilçeye büyük bir tarihi ve kültürel zenginlik kattığını anlatan Şahin, kurulduğu
tarihten itibaren İznik'in birçok medeniyete beşiklik yapmasının yanı sıra
farklı medeniyetlere kesintisiz yerleşim imkanı sağlaması bakımından da
dünyadaki ender yerlerden biri olduğuna dikkati çekti.
Şahin, Roma döneminde inşa edilmesine rağmen hala ayakta kalan sur duvarları,
tiyatro kalıntıları, nekropol sahası ve yer altı mezarlarının, bu zenginliğin en
güzel göstergesi olduğunu ifade ederek, "Şunu söylemek abartılı olmayacaktır; 'da
Tarihi Yarımada ne ise İznik, Bursa açısından o kadar önemli bir yer. İstanbul
nasıl Tarihi Yarımada'(ya gözü gibi bakmak zorundaysa Bursa'nın da İznik'e gözü
gibi bakması gerekiyor. Surlarıyla ayakta olan bir kent" dedi.
Kenti çevreleyen sur duvarının neredeyse tamamına yakınının bugün hala ayakta
olduğuna dikkati çeken Şahin, bu surların 2 bin yıllık bir geçmişe sahip olduğu
bilgisini verdi.
Göl Kapı'da biraz sıkıntı olduğunu ancak İznik'in, üç sur kapısıyla (Lefke,
İstanbul ve Yenişehir kapıları) ayakta duran ender kentlerden biri olduğunu
anlatan Şahin, "Belki Diyarbakır burasıyla yarışabilir. Ayakta kalan sur
duvarları bakımından Diyarbakır'ın dışında İznik ile şu anda Türkiye'de
yarışabilecek başka bir kent yok. İstanbul'da bu kadar sağlam kalan sur duvarı
yok, restorasyonlarla biraz ayağa kaldırmaya çalıştılar. Burada restorasyona da
gerek olmayan sur duvarı mevcut. Dolayısıyla sahip çıkılması gereken bir kent"
değerlendirmesinde bulundu.
"Medeniyetler İttifakı Projesinde aday kentlerden biri İznik"
Şahin, Kültür ve Turizm Bakanlığının, son yıllarda İznik'e büyük destek
sağladığını, ilçede sürdürülen tiyatro kazılarının bunun en güzel örneklerinden
biri olduğunu ifade ederek, Bakanlığın ilgisinden cesaret alarak bu zenginliğin
dünya mirasına kazandırılması için proje hazırladıklarını bildirdi.
Projeyi, Yrd. Doç. Dr. Kılıç ile hazırladıklarını belirten Şahin, şöyle devam
etti:
"Projeyi başlattık. İznik Belediye Başkanımız ve Kaymakamımız da destekliyor.
İznik Belediye Başkanlığı adına 'UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne İznik'i
de alabilir miyiz?' diye yola çıktık. İlk çalışmalar yapıldı ve nisan ayına
kadar en azından ön başvurumuzu yapıp aday listeye girmeye çalışacağız. Bu
konuda da start verildiğinin müjdesini paylaşmak istiyorum. İnşallah yakın bir
zamanda, öngördüğümüz gibi, burasını UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesine kabul
ettirerek hak ettiği değeri fazlasıyla veririz."
Mustafa Şahin, İznik'i, medeniyetlerin buluştuğu bir yer olarak gördüklerini
vurguladı.
İznik'in sadece Hristiyanlık dini için değil Müslümanlık bakımından da önemli
olduğuna değinen Şahin, şunları kaydetti:
"Mesela Osmanlı'nın yaptığı ilk medresemiz burada. Bunu da göz önünde
bulundurmak lazım. İlk camiler, önemli kiliseler burada. Pagan döneminden çok
önemli tapınaklar var. Bunu, özellikle Roma dönemine ait sikkelerin üzerindeki
betimler gösteriyor. Dolayısıyla medeniyetler ittifakının örtüştüğü bir nokta.
Zaten bu öneminden dolayı da Başbakanımızın başlattığı, İspanya ile ortak
sürdürülen Medeniyetler İttifakı Projesinde aday kentlerden biri İznik. İznik
ile İspanya Endülüs-Cordoba arasında yapılan bir proje bu. Bu medeniyetler
ittifakında onlar İslam eserlerini koruyacak biz de burada Hristiyanlık
eserlerini koruyup böylece medeniyetlerin buluştuğu noktaları ortaya
çıkaracağız. Bu tür projeler de var. Yani bütün bunlar bir araya geldiği zaman
İznik'in potansiyeli dahi iyi anlaşılmış oluyor."
Roma döneminde inşa edilen ve halen dimdik ayakta duran 5 kilometre
uzunluğundaki surlarla çevrili İznik, Roma ve Osmanlı dönemlerinden kalan çok
sayıda eserin yanı sıra Hristiyanlık inancında önemli kabul edilen, Senato
Sarayı'nda 325 yılında 1. Konsil, 787'de İznik Ayasofya Kilisesi'nde 7. Konsil
toplantılarına ev sahipliği yapmıştı. 15 ve 16. yüzyıllarda ünü dünyaya yayılan
İznik çinileriyle de adından söz ettiren ilçede bugün pek çok atölyede çini
üretiliyor.
Haber Kaynağı: AA